Geef mij te drinken

Geef mij te drinken: Verhandelingen 1-23 over het Johannesevangelie [In Iohannis euangelium tractatus] / Aurelius Augustinus ; ingeleid, vertaald en van aant. Voorzien door Hans Tevel en Hans van Reisen. – Budel: Damon, 2010. – 480 p. - ISBN 978-90-5573-974-5 hb € 49,90
Ook verkrijgbaar op het Augustijns Instituut - Studiesecretariaat

"De evangelist Johannes vliegt als een adelaar hoger dan anderen, laat de duisternis van de aarde verder onder zich en aanschouwt het licht van de waarheid met scherpere ogen," aldus Augustinus (354-430) aan het begin van een van zijn verhandelingen in deze bundel. Die beschrijving laat ons zijn hoogachting zien voor de schrijver van het vierde evangelie. De bisschop van het Noord-Afrikaanse Hippo Regius had voor dit evangelie dan ook een bijzondere belangstelling.
    Het literaire resultaat van die persoonlijke interesse is terug te vinden in de 124 verhandelingen over het Johannesevangelie. Daarin wordt de evangelietekst vers-voor-vers overdacht en toegelicht. Augustinus is de enige in de vroegchristelijke Latijnse wereld van wie zo'n commentaar op het volledige Johannesevangelie bewaard is. Zijn beschouwingen bij de evangelietekst kan men op hun beurt ook opvatten als die van een adelaar: Augustinus heeft een scherp oog voor details in het evangelie, die hij vaak een verrassende plaats geeft in zijn uitleg zonder dat hij de grote lijn uit het oog verliest.
     In deze bundel zijn de eerste 23 verhandelingen opgenomen. Ze zijn oorspronkelijk als preek gehouden en vormen bij elkaar een aaneengesloten toelichting op de eerste vijf hoofdstukken van het Johannesevangelie. De meeste preken zijn kort na elkaar gehouden. Daardoor geven ze een nauwkeurig en kleurrijk beeld van Augustinus als predikant en pastor. Dit boek biedt van deze preken de eerste volledige Nederlandse vertaling.
     Jezus Christus als bron van leven speelt een cruciale rol in de langste verhandeling van de bundel. Daarin staat Jezus' ontmoeting met een Samaritaanse vrouw centraal. Tijdens die ontmoeting vraagt de bron zelf om te drinken! Met Geef mij te drinken wordt dan ook iets uitgedrukt van de verhouding tussen Jezus en wie open durft staan voor de ontmoeting met Hem: de Bron verlangt ernaar onze bron te vullen.

inkijkexemplaar

INHOUD
Inleiding 7
  Ordelijk verzameld    7
  Augustinus' visie op het Johannesevangelie    10
  Schriftcommentaar    12
  Vers-voor-vers: doel en werkwijze    13
  Verhandeling (tractatus) als genre?    16
  Liturgisch kader?        19
  Datering    21
  Kerkelijk panorama achter de verhandelingen 1-23: donatisten, arianen en andere groepen    24
  Achtergronden van het Johannesevangelie    27
  Geef mij te drinken    29 
  Over deze vertaling    30
Praktische informatie    32
  1. Aantekeningen in de marge    32
  2. Eerste voetnoot    32
  3. Schriftcitaten en -verwijzingen    32
  4. Paragraafnummers en tussenkopjes    32
  5. Afbeelding    33
  6. Lijst van behandelde evangelieteksten per verhandeling    33
  7. Gebruikte afkortingen    33
  Bijbelboeken    33
  Literatuurverwijzingen        34
Literatuur    35
  1. Tekstuitgaven (chronologische volgorde)    35
  2. Vertalingen (op taal en tijd)        35
    a. verhandelingen over het Johannesevangelie    35
    b. andere werken van Augustinus in Nederlandse vertaling   (alfabetisch)        36
  3. Achtergrondliteratuur (alfabetisch)    37
  Johannes 1-5 in Nederlandse vertaling volgens de bijbeltekst van Augustinus        39
Geef mij te drinken   - vertaling 49
  Verhandeling 1   Als een bergtop door het licht geraakt    51
  Verhandeling 2   De wereld door het Woord gemaakt    68
  Verhandeling 3   Genade op genade: geloof en eeuwig leven    83
  Verhandeling 4   Johannes de Doper als Elia    103
  Verhandeling 5   Het is de Heer die doopt    119
  Verhandeling 6   De Geest als een duif    140
  Verhandeling 7   Onder de vijgenboom    164
  Verhandeling 8   Van water in wijn    189
  Verhandeling 9   Zes stenen watervaten    205
  Verhandeling 10   Als een brullende leeuw in de tempel    221
  Verhandeling 11   Nikodemus: een bezoeker in de nacht    236
  Verhandeling 12   Leraar van Israël        255
  Verhandeling 13   De vriend van de bruidegom    271
  Verhandeling 14   "Hij moet groter worden en ik kleiner"    291
  Verhandeling 15   Geef mij te drinken    307
  Verhandeling 16   Wie gelooft Hem op zijn woord?    330
  Verhandeling 17   Achtendertig jaar verlamd    339
  Verhandeling 18   De Zoon kan alleen wat Hij de Vader ziet doen    355
  Verhandeling 19   Drie opstandingen    370
  Verhandeling 20  Onscheidbaar als het schijnsel van het licht    394 
  Verhandeling 21   Met hart en ziel verbonden    409
  Verhandeling 22   Glans van eeuwig licht    428
  Verhandeling 23  De opstanding van de ziel en die van het lichaam    443
Register op bijbelteksten    463